Gina Ogden – sylwetka psychoterapeutki i badaczki

Gina Ogden – sylwetka psychoterapeutki i badaczki

Data publikacji: 2025-10-28
Autor: Jacek Borowicz, Paweł Trzciński

Nasza propozycja pracy na kole 5 wymiarów zakorzeniona jest w wcześniejszych dokonaniach rozmaitych nurtów praktycznej i naukowej refleksji nad rozwojem człowieka. Bez wątpienia w tym zakresie największą inspiracją były dla nas prace Giny Ogden oraz zaproponowana przez nią metodologia 4-D Wheel (pracy na Kole 4 Wymiarów). Uważamy, że warto przybliżyć postać tej psychoterapeutki, badaczki i autorki.

Pochodzenie i najważniejsze etapy kariery

Gina Ogden (1935–2018) była amerykańską psychoterapeutką, badaczką, nauczycielką i autorką, znaną przede wszystkim z pracy w obszarze terapii seksualnej i rodzinnej. Urodziła się w USA i przez większość życia mieszkała w Cambridge, Massachusetts. Być może dlatego też sporą część swego życia spędziła na zachodnim wybrzeżu, gdzie prowadziła warsztaty i szkolenia w miejscach pełnych natury i piękna.

Najważniejsze etapy jej kariery:

  • Uzyskała tytuł doktora (PhD) i licencję terapeuty rodziny (LMFT).
  • Założyła 4-D Network – międzynarodową sieć terapeutów, której celem było rozszerzenie praktyki terapii poza tradycyjne ramy funkcji i dysfunkcji
  • Stworzyła model terapeutyczny Czterowymiarowego Koła (4-D Wheel), który integruje ciało, umysł, serce i duchowość w pracy terapeutycznej.
  • Prowadziła szkolenia, wykłady i warsztaty na całym świecie, występowała w mediach, m.in.. w programie Oprah Winfrey

Kluczowe poglądy na temat pracy z ludźmi i psychoterapii

Przede wszystkim Gina Ogden była pionierką w podejściu do terapii seksualnej, które uwzględniało pełne spektrum ludzkiego doświadczenia – nie tylko fizyczne aspekty seksu, ale również emocjonalne, duchowe i relacyjne.

Jej główne idee to:

  • Holistyczne podejście: Terapia powinna obejmować ciało, umysł, serce i duchowość – nie tylko objawy czy zachowania.
  • Odejście od patologizacji: Ogden krytykowała tradycyjne podejście skupione na dysfunkcjach seksualnych, promując eksplorację pragnień, intymności i duchowości.
  • Empatia i różnorodność: W pracy terapeutycznej ważne jest uznanie różnorodności doświadczeń seksualnych i relacyjnych, bez oceniania.
  • Transformacja przez dialog: Zachęcała do szczerej komunikacji między partnerami jako klucza do uzdrowienia i pogłębienia relacji.

Wybrane książki i publikacje Giny Ogden

Gina Ogden była autorką ponad 13 książek i wielu artykułów naukowych i popularnonaukowych. Oto lista jej najbardziej znanych publikacji:

  • The Heart and Soul of Sex, 2006 - Integracja seksualności z emocjami i duchowością
  • Women Who Love Sex, 2007- Kobieca seksualność i jej społeczne uwarunkowania
  • The Return of Desire, 2008 - Odzyskiwanie pożądania w związkach
  • Expanding the Practice of Sex Therapy, 2013- Model integracyjny terapii seksualnej
  • Twój styl w miłości i seksie, 1993 PL - Przewodnik dla kobiet w każdym wieku
  • Powrót pożądania. Jak na nowo odkryć w sobie namiętność, 2011 (PL) - Praca nad pożądaniem i komunikacją w związku

Głębsze spojrzenie na Metodę 4-D Wheel – pracy na Kole 4 Wymiarów

Ciało (Body)

  • Reprezentuje fizyczne odczucia, potrzeby, przyjemność, granice i zdrowie.
  • W terapii: zachęca do uważnego słuchania sygnałów ciała, pracy z oddechem, ruchem, napięciem i relaksacją.
  • Ogden podkreślała, że ciało „mówi prawdę” – często szybciej niż umysł.

Umysł (Mind)

  • Obejmuje myśli, przekonania, narracje i interpretacje rzeczywistości.
  • W terapii: identyfikacja ograniczających przekonań, praca z wewnętrznym dialogiem, odkrywanie wzorców myślenia.
  • Ogden zachęcała do „oduczenia się” starych historii, które nie służą rozwojowi.

Serce (Heart)

  • Symbolizuje emocje, relacje, miłość, zranienia i empatię.
  • W terapii: eksploracja uczuć, uzdrawianie ran emocjonalnych, budowanie więzi.
  • Serce to centrum intymności i autentycznego kontaktu z drugim człowiekiem.

Duchowość (Spiritual)

  • Oznacza głębokie poczucie sensu, wartości, intuicję, połączenie z czymś większym.
  • W terapii: przestrzeń na duchowość, rytuały, medytację, pracę z energią.
  • Ogden nie narzucała religii – duchowość była rozumiana szeroko i indywidualnie.

Jak pracuje się na Kole 4-D?

  • Klient „wchodzi” symbolicznie do koła, eksplorując każdy z wymiarów.
  • Terapeuta tworzy bezpieczną przestrzeń, w której możliwe jest wyrażenie siebie bez oceniania.
  • Proces może obejmować rytuały, ruch, medytację, dialog – zależnie od potrzeb.
  • Celem jest transformacja – nie tylko rozwiązanie problemu, ale głębokie uzdrowienie i odzyskanie kontaktu ze sobą.

Dlaczego to podejście jest wyjątkowe?

  • Łączy seksualność z duchowością, co w tradycyjnej terapii bywa pomijane.
  • Daje przestrzeń na pełnię człowieczeństwa – nie tylko funkcje i dysfunkcje.
  • Jest elastyczne i inkluzywne – działa zarówno w terapii indywidualnej, jak i par.

Od Koła 4-D do podejścia „5 wymiarów”

Nasze podejście „5 wymiarów” bazuje na pracach Giny Ogden i jej modelu 4-D Wheel. Czerpiemy z niego nie tylko strukturę, ale przede wszystkim głębokie zrozumienie natury ludzkiego doświadczenia. To, co pierwotnie zostało opracowane w kontekście terapii seksualnej i relacyjnej, z powodzeniem można odnieść do wszystkich obszarów życia — osobistego, zawodowego, emocjonalnego i duchowego. Właśnie ten uniwersalny potencjał stał się dla nas punktem wyjścia do rozwinięcia nazwy o dodatkowy, piąty wymiar.

Cztery ekspresje świadomości: ciało, umysł, emocje i duchowość

Podobnie jak w oryginalnym Kole 4-D, w naszym podejściu zachowujemy podział na cztery podstawowe ekspresje świadomości: ciało, umysł, emocje (serce) i duchowość.

Każdy z tych wymiarów stanowi osobny kanał, przez który człowiek doświadcza rzeczywistości — a jednocześnie każdy z nich jest nierozerwalnie spleciony z pozostałymi.

  • Ciało wyraża prawdę poprzez odczucia, napięcia i energię życiową.
  • Umysł tworzy interpretacje, narracje i struktury znaczeń.
  • Emocje nadają doświadczeniu barwę i głębię, są mostem między ciałem a duchem.
  • Duchowość wprowadza perspektywę sensu, spójności i połączenia z czymś większym.

To właśnie duchowość — w rozumieniu Giny Ogden — otwiera przestrzeń, w której wcześniejsze napięcia i konflikty pomiędzy ciałem, umysłem a emocjami mogą zostać uporządkowane i przekształcone. Nie chodzi tu o religijność, lecz o doświadczenie głębokiej obecności, wewnętrznego spokoju i zrozumienia. W tym sensie wkład Giny Ogden w przywrócenie duchowości jako integralnej części procesu terapeutycznego jest nieoceniony.

W centrum koła – Integracja

Podobnie jak Gina Ogden, w środku koła umieszczamy integrację – symbol jedności, pełni i zharmonizowania wszystkich wymiarów.

Integracja nie jest kolejnym krokiem ani nową techniką, lecz stanem bycia, który pojawia się naturalnie, gdy poszczególne części zostaną wysłuchane i uznane. W tym miejscu nie ma już podziału na „ciało”, „umysł”, „emocje” czy „duchowość” – pojawia się doświadczenie całości.

Piąty wymiar – jakość transformacji

Nasze podejście określamy mianem „5 wymiarów”, aby zwrócić uwagę na szczególną jakość, jaka pojawia się, gdy osoba przechodząca przez proces wchodzi w środkowy obszar integracji.

Ten piąty wymiar to żywe doświadczenie wewnętrznej spójności – stan, który można odczuć w ciele, emocjach i umyśle. Często przynosi on:

  • poczucie klarowności i uporządkowania,
  • wewnętrzny spokój po długim okresie napięcia,
  • nową energię i motywację do działania,
  • świeże spojrzenie na dotychczasowy problem, relację lub życiową sytuację.

W tym sensie piąty wymiar jest zarówno kotwicą, jak i źródłem nowej energii.

Kotwicą – ponieważ pozwala zakorzenić się w prawdzie własnego doświadczenia.

Źródłem – bo z tej integracji rodzi się twórcza moc, która może przełożyć się na realne zmiany w życiu.

To właśnie ten stan – głęboko odczuwalny, a jednocześnie trudno uchwytny słowami – stanowi istotę pracy w modelu „5 wymiarów”.

Zastosowanie podejścia „5 wymiarów” w praktyce

Praca w modelu „5 wymiarów” jest zaproszeniem do pełnego spotkania ze sobą – z tym, co świadome i nieświadome, z tym, co przyjemne i trudne. W praktyce proces ten może przybierać różne formy: od sesji indywidualnych, przez pracę w parach, po warsztaty rozwojowe i grupowe kręgi.

Podobnie jak w metodzie Giny Ogden, centralnym elementem jest doświadczenie, a nie analiza. Uczestnicy zapraszani są do eksploracji poprzez ciało, ruch, oddech, słowo, medytację czy symboliczne rytuały. Każdy wymiar otwierany jest w bezpiecznej przestrzeni, która pozwala na szczere wyrażenie siebie i stopniowe odkrywanie ukrytych warstw doświadczenia.

W miarę jak proces się rozwija, poszczególne aspekty – ciało, umysł, emocje i duchowość – zaczynają się ze sobą komunikować, a w centrum pojawia się integracja. To właśnie ten moment jest często doświadczany jako wewnętrzny „przełom” – punkt, w którym napięcie ustępuje miejsca spójności, a rozproszenie przekształca się w zrozumienie.

Celem pracy w modelu „5 wymiarów” nie jest więc wyłącznie rozwiązanie konkretnego problemu, lecz odzyskanie kontaktu z własną pełnią – z tym, kim naprawdę jesteśmy pod warstwami historii, przekonań i emocjonalnych schematów. To powrót do siebie – do miejsca, z którego możemy żyć w większej zgodzie, wolności i mocy twórczej.

Propozycje praktyki

Jeżeli chciałabyś/chciałbyś podjąć samodzielną próbę doświadczenia pracy na Kole 4-D to możemy zaproponować kilka ćwiczeń indywidualnych bazujących na podejściu Giny Ogden.

Ciało – „Skan ciała z oddechem”

Cel: zwiększenie świadomości fizycznej i obecności w ciele

Jak wykonać:

  • Usiądź wygodnie lub połóż się.
  • Zamknij oczy i skup się na oddechu.
  • Przesuwaj uwagę przez kolejne części ciała – od stóp do głowy.
  • Zauważ napięcia, ciepło, chłód, pulsacje – bez oceniania.
  • Oddychaj w miejsca napięcia, wyobrażając sobie, że oddech je rozluźnia.

Umysł – „Mapa przekonań”

Cel: rozpoznanie myśli i przekonań, które wpływają na Twoje życie

Jak wykonać:

  • Na kartce wypisz 5 przekonań, które masz o sobie (np. „Nie zasługuję na miłość”).
  • Zastanów się: skąd się wzięły? Czy są Twoje, czy przejęte?
  • Obok każdego napisz alternatywne, wspierające przekonanie (np. „Zasługuję na miłość i bliskość”).
  • Powtarzaj nowe przekonania codziennie rano przez tydzień.

Serce – „List do siebie”

Cel: pogłębienie kontaktu z emocjami i współczuciem dla siebie

Jak wykonać:

  • Napisz list do siebie z perspektywy osoby, która Cię kocha bezwarunkowo.
  • Użyj ciepłych, wspierających słów. Zauważ swoje trudności, ale też siłę.
  • Przeczytaj list na głos. Zwróć uwagę, jak reaguje Twoje ciało i emocje.

Duchowość – „Rytuał intencji”

Cel: połączenie z głębszym sensem i intuicją

Jak wykonać:

  • Zapal świecę lub stwórz mały ołtarzyk z przedmiotami, które mają dla Ciebie znaczenie.
  • Zadaj sobie pytanie: „Czego naprawdę pragnie moja dusza?”
  • Zapisz odpowiedź w formie intencji (np. „Pragnę żyć w zgodzie ze sobą”).
  • Powtarzaj intencję codziennie rano lub wieczorem jako rytuał.

I mały bonus: mini sesja 4-D

Czas trwania: ok. 20–30 minut

Przebieg:

  • Usiądź w ciszy i po kolei skup się na każdym wymiarze: ciało, umysł, serce, duch.
  • Zadaj sobie pytanie: „Co chce mi powiedzieć moje [ciało/umysł/serce/duchowość]?”
  • Zapisz odpowiedzi. Nie oceniaj – po prostu słuchaj.

Medytacja prowadzona 5 wymiarów

Zapraszamy też do doświadczenia 5 wymiarów przy pomocy naszej medytacji prowadzonej. Nagranie na YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=242YVCUe1Ls. Link do pobrania MP3 z samą medytacją: https://www.5wymiarow.pl/medytacje/medytacja-prowadzona-swiadomego-oddechu-432Hz-praktyka-5-wymiarow

Zapraszamy do praktyki!